Yintoni ulwakhiwo lwesonnet?

Yintoni ulwakhiwo lwesonnet?

Yintoni ulwakhiwo lwesonnet?

I-sonnet yenye yeendlela ezaziwa kakhulu nezihlonitshwayo zemibongo yeengoma, kunye neenkulungwane zembali kunye nempembelelo enkulu kuncwadi kwihlabathi jikelele. Esi sakhiwo sombongo, esaqala e-Italiya ngexesha le-Renaissance, sibonakala ngokuntsonkotha kwayo okusesikweni kunye nokukwazi kwayo ukuhambisa iimvakalelo kwisithuba esifutshane.

Kule minyaka, I-sonnet isetyenziswe zezinye zeembongi ezibalaseleyo zobu buchule, ukusuka ePetrarch ukuya kuShakespeare., igcina ukuthandwa kwayo. Ngokwesakhiwo, ezi nguqulelo zenziwe ngeendinyana ezili-14 zobugcisa obuphambili ezinamalungu ali-11 inye. Ahlulahlulwe ngokwezigaba ezi-4 zemvano-siphelo yemvano-siphelo, ezokuqala ezimbini kwezi-4 iivesi, zize ezinye zibe sisi-3.

Umxholo wembali yesonnet

Isonnet Ineengcambu zayo eSicily kwaye yathandwa yimbongi uPetrarch ngenkulungwane ye-14. Igama elahlulwe ngalo livela kwigama lesiFrentshi esidala elithi "sonet", elinciphisa "unyana". Kamva, oku kwamkelwa yiProvençal "sonet" kunye neTaliyane "sonetto". I-Etymologically, intsingiselo yayo iya kuba yinto efana ne "ingoma encinci" okanye "ingoma encinci."

Nangona olu hlobo lokwakheka lwavela e-Italiya, kunye neengcali ezifana ne-maestro Dante Alighieri, isakhiwo sayo satshintshwa kwaye sasasazeka kulo lonke elaseYurophu, ngakumbi eSpain naseNgilani. Kula mazwe, ababhali ezifana Garcilaso de la Vega kunye William Shakespeare Bayisebenzisa ngokunenzuzo enkulu.

Iimpawu eziphambili zesonnet

I-sonnet yakudala iqulethe iindinyana ezili-14 ezisasazwa kwii-quatrains ezimbini-oko kukuthi. izitanza ezine iivesi zobugcisa obukhulu- kunye namawele amabini —oko kukuthi, izitanza zeendinyana ezintathu zobugcisa obuphambili—. Zonke izahlulo zingama-hendecasyllables, nangona iskimu semvano-siphelo sinokwahluka. Okulandelayo, siza kuchaza iimpawu zayo.

Iiquartets

Iivesi ezisibhozo zeekota ezimbini zokuqala zesonnet Badla ngokunikezela ngomxholo ophambili wombongo -kuzo ingcamango, imvakalelo yombhali, iphuhlisiwe.

Umzekelo

Ikota e-1 yesonnet XXIII (Garcilaso de la Vega)

"Ngoxa i-rose kunye nenyibiba

umbala uboniswa kwintshukumo yakho,

kwaye ukubonakala kwakho okunyanisekileyo, okunyanisekileyo,

"yitshisa intliziyo kwaye iyayinqanda"

Iintathu

Iivesi ezintandathu zeeteksi ezimbini eziseleyo zidla ngokusebenza njengesiphelo okanye umboniso wokugqibela wombongo.. Kweli candelo, imbongi iphuhlisa inguqu kwingxoxo okanye ivakalisa isisombululo. Inkqubo yerhyme yee-triplets inokwahluka ngaphezu kwezo zequatrains, kodwa ezona ziqhelekileyo yiCDE CDE okanye CDC DCD.

Umzekelo

I-1 yesithathu yaseBusika (Rubén Darío)

"Ngezihluzo zalo ezifihlakeleyo iphupha elimnandi liyamhlasela;

Ndingena ndingangxoli; Ndishiya idyasi yam engwevu;

"Ndiza kuncamisa ubuso bakho, bukhazimle kwaye buncoma."

Yintoni ulwakhiwo lwesonnet?

Ukuze uqonde eli candelo, kuyimfuneko ukucaca malunga namacandelo ayenzayo kunye neengcamango ezithile. Le yeminye yemigaqo enxulunyaniswa nesonnet:

iivesi eziphambili zobugcisa

Iivesi ezinazo 9 okanye ngaphezulu metric syllables. Oku kuchongwa ngoonobumba abakhulu ngokulandelelana kwealfabhethi - umzekelo: ivesi "ABBA".

Ngokuphathelele okokugqibela, Kubalulekile ukukhumbula ukuba umzobo we-sonnet yaseNtaliyane ukhona, eyi-sonnet yobugcisa obuncinci, ngakumbi iivesi ezinamalungu asibhozo. Le ndlela yenza imvano-siphelo ngolu hlobo lulandelayo: abab abab cdc dcd.

Umzekelo wesonnet:

Iqhekeza "Omnye uAbheli", nguJuan Ortiz

"Ndiye ndatshata, ndaza ndanikezela

kwiziko lolungiselelo

ngaphandle komlinganiselo. ndathi kum

into enikwa sisithandwa esilumkileyo,

kude ngaphaya ewe

kwizinga eliphezulu; idayimani

ikhazimlisiwe kuyo yonke into: bendinjalo

Virgil, ndandikwaDante.

Ndiwufezile umlinganiselo endiwunikiweyo,

akufunyanwanga tyala kum;

nakumthandazo ontsonkothileyo

untywiliselwe echibini

-emqolo, yedwa-, hayi nakwindawo nganye

Ndithandaza kuThixo phantsi kwenyanga.

IRyme

Njengoko kuchaziwe kumacandelo angaphambili, Isicengcelezo esikwisonnet sidibanisa iziphelo zeevesi ukusuka kwisilabhili esigxininisiweyo. Eyona ndlela ixhaphake kakhulu yokulungelelanisa indibaniselwano yeendinyana ngoonobumba bealfabhethi ngokulandelelana kwayo. Oku kwenza kube lula ukuba sazi ukuba zeziphi iivesi ezinemvano-siphelo enye kwenye. Umzekelo: isitanza sika-“ABBA” sibonisa ukuba ivesi yokuqala kufuneka idityaniswe neyesine neyesibini neyesithathu.

Ulwakhiwo lwesonnet

Iimpawu

Ivesi nganye yesonnet kufuneka ibe hendecasyllable, oko kukuthi, kufuneka yenziwe ngama-11 metric syllables.

izitanza

Iikota ezimbini kunye nee-triplets ezimbini.

IRyme

ABBA – ABBA – CDC – CDC.

QAPHELA

Kuyimfuneko ukukhumbula ukuba, ngeSpanish, iisonnethi zinokubonisa ukwahluka kwimvano-siphelo. Phakathi kwezona zixhaphakileyo zezi: CDE – CDE okanye CDE – DCE.

Iisonethi zePolymetric

Ibhekisa kwiisonethi ezineengoma zesihobe ezithi Bagcina isakhiwo se-metric samahhala, ukulungelelanisa ukuthanda kombhali. URubén Darío wayesaziwa ngokuzisebenzisa, yaye wayezibonisa izihlandlo eziliqela. Phakathi kwemibongo yakhe yesi simbo, indibaniselwano yakhe yeehendecasyllables kunye neheptasyllables igqamile.

Umxholo kunye nemixholo yesonnet

Nangona i-sonnet inesakhiwo esingqongqo kakhulu, sisithuthi esigqibeleleyo sokubonisa iimvakalelo zomntu. Ngokwemveli, Oku kusetyenziswe ukuvakalisa imixholo enjengothando, ukufa, ubuhle, ukuhamba kwexesha kunye nokucamngca kwefilosofi.

Umsantsa phakathi kwee-quartets kunye nee-triplets zihlala zisebenza njengendawo yokuguqula, apho ithoni okanye indlela yombongo inokutshintsha.

Ukubaluleka kwesonnet kuncwadi

Njengoko iinkulungwane zazidlula, I-sonnet ibe sisixhobo esiphambili sokuvakalisa iingcinga neemvakalelo ezinzulu.. Ubume bayo obuchanekileyo buvumela iimbongi ukuba zilungelelanise iingcamango zabo ngendlela ecacileyo kunye nocwangco, ngelixa umculo weendinyana ze-hendecasyllabic udala ingoma ekhangayo.

Kuncwadi lweSpanish, iimbongi ezifana noGarcilaso de la Vega, ULuis de Góngora kunye noFrancisco de Quevedo basebenzisa i-sonnet ukubonisa ubunzima bamava omntu wonke. Kwiincwadi zesiNgesi, ababhali abanjengoWilliam Shakespeare baphakamisa i-sonnet kwiindawo eziphakamileyo, ukuhlola indalo kunye nokungqubuzana phakathi komnqweno kunye nengqiqo.

Namhlanje, I-sonnet ihlala iyindlela eyaziwayo phakathi kweembongi zangoku abafuna ukuphonononga imixholo yakudala okanye bafunisele ngezakhiwo zabo.

Imizekelo emithathu yeesonethi ngababhali abakhulu

Ukubalwa kweNiebla (Lope de Vega)

Umntwana othambileyo, umKristu omtsha uIsake

kwisanti yaseTarifa jonga

oyena uyise unomsindo, enomsindo

ukunyaniseka nothando ukulwa ngelize;

phakamisa ikrele kwisandla esoyikayo,

uloyiso oluzukileyo, uphosa ngokungenaloyiko;

Ilanga liyamfamekisa, iRoma iyazalwa, uthando luyancwina,

ISpain iyoyisa, umAfrika uyathula.

I-Italiya yehlisa ibunzi lakhe, kwaye ukusuka kwelakhe

Wathabatha eTorkato ilitye elinqabileyo legolide nobhedu;

kuba akukho Ser Guzmán uqhayisa.

Kwaye udumo, ukuqala kwakho,

UGuzmán the Good ubhala, ekubeni ngoko

i-inki yegazi kunye nemela yokubhala.

Sonnet XXXV (Garcilaso de la Vega)

UMario, uthando olungenambulelo, njengengqina

ngokholo lwam olunyulu kunye nokuqina kwam okukhulu,

esebenzisa ubume bakhe obungendawo kum,

okubangela ukukhubekisa ngakumbi kwabona banobuhlobo;

ukoyika ukuba ndibhale okanye nditsho

Ubume bakhe ndiya kubuthoba ubukhulu bakhe;

Amandla akhe awaneli kumnqamlezo wam

Usityhale isandla sotshaba lwam;

Kwaye ke, kwindawo apho isandla sokunene

iyalawula nakulowo uxelayo

Iingcamango zomphefumlo, ndenzakele.

Kodwa ndiya kuwenza lo mkhwa sithandwa

uhlawule umenzi wobubi, kuba ndiphilile,

ukhululekile, uphelelwe lithemba kwaye ukhubekile.

I-Sonnet 3: Jonga kwisibuko sakho, kwaye uxelele ubuso bakho (UWilliam Shakespeare)

Inguqulelo yeSpanish

Xelela ubuso obubonayo xa ujonge esipilini,

ukuba lixesha lokuba enze enye imodeli,

Ewe, ukuba imeko yayo entsha, ngoku awuyi kuhlaziya,

uya kulikhanyela ihlabathi nonina uzuko lwalo.

Iphi na inzwakazi, nesizalo sentombi;

ngubani odelela ukulinywa kwesenzo sakho somtshato?

Okanye liphi na igeza elifuna ukuba lingcwaba?

wokuzithanda nokuphepha inzala?

Isipili sikanyoko, oko ngokukujonga nje

Ivuselela u-Aprili omnandi, owawusentwasahlobo.

Ke, ngeefestile zeminyaka yakho uya kuba nakho ukubona,

Isipho sakho segolide, naphezu kwewaka lemibimbi yakho.

Kodwa ukuba uhlala wedwa, ukuze ungashiyi inkumbulo,

Yifa ungatshatanga kwaye uvumele umzobo wakho ufe nawe.

Imizekelo emithathu yeesonethi zoqobo

"Ndibe yindoda enethamsanqa", nguJuan Ortiz

(iiSonethi zikaBorgia)

I

Ndiye ndaba yindoda enethamsanqa.

Ngaba iitalente bezinokuxabisa ntoni?

ukuba ndiphuhlise ukuba iziganeko

idayisi ibingandikhokelela ekufeni?

Kukho ithamsanqa, ewe, ndingathetha kakhulu.

Akukho nto ibalulekileyo kum

ngaphezu kokuma wathi "Ewe"

kulo lonke ishishini elifunyenweyo, kuwo wonke umzabalazo.

Yintoni enokwenziwa ngumntu onethamsanqa elikhulu

ukuba babembonise ubukhulu

ithuba: ngaphandle kwethambo elaphukileyo,

ngaphandle kokuphazamiseka okukhulu kunomhla

yonke imihla... kwakungekho kunqongophala ikofu okanye umoba,

okanye uthando oluzinikeleyo.

II

Ithamsanqa leetyuwa kunye nonxweme lwazo

iintsomi eziyintsomi, amaqokobhe econch,

yengabangaba, iigannet kunye namaza

ukuhlamba iinyawo ngembewu yayo.

Umbono wokuhamba nanini na,

xa iingxaki ziba buhlungu kakhulu,

kwaza kwabalelwa kwiirosari

asikelelwe ngamaxhegokazi ekulindeni kwawo.

Abantwana balindele ulwandle nomzabalazo walo;

imithandazo yokuphakamisa iinqanawa ezaphukileyo,

ukubiza imbaza kunye ne-botuto,

umthandazo walowo unikela yonke into ngokwakhe,

ilizwi elilungisayo, elizolileyo kunye nebheyile isikhephe

Uyakuthuthuzela ukukhala kwabo bonke abazilileyo.

III

Ndinethamsanqa ukundamkela mlobi,

Okokuqala, kweso siqithi singazange sibekho ngaphambili

ekuculwa kakhulu kwaye kucengcelezwe

naphi na apho kuhlala khona ukukhanya.

Ukuba bendizilimise ngomkhonto;

umnatha, umnatha, umnatha, umnatha;

kwaye ubale ukuba "Mijo, ungayenza"

lozuko lwam olungcwele kunye nokukhuliswa kwakhe ngamandla.

Ngethamsanqa, ukuba ayinguye omnye umntu ongasekhoyo

ngequbuliso kwiikona ezimnyama

uhlatywe emqolo wonzakele...

ukukhanya okufutshane kokuphila oko ubukufuna

kwaye uchukumise kancinci iindawo eziphakamileyo

phambi kokulala ukulibala okuqhelekileyo.

"Ipolymath enyanzelekileyo", nguJuan Ortiz

(iiSonethi zikaBorgia)

I

Ndiyavuma ukuba ndithathekile

kobu bomi bungaqhelekanga kunye namathuba abo,

ukuba ukuze soyise iilwandle zayo

Ndahamba ukusuka komnye umsebenzi ukuya komnye kwinkqubo.

Nangona kunjalo, ngaphambi kokuhamba kwam,

ngaphambi kokuba uhambe phakathi kwamaqonga,

Ndishiye kule misebenzi ingumzekelo

ukuba baya kumela umsebenzi wam ofanelekileyo.

Ndandingenguye omnye wesihlwele, ndandingakwazi,

kuba isonka besixhomekeke kumsebenzi wam

yibulale indlu inimba

ukutyumza kwamathumbu; wayengomnye uAdam

ishiywe kwikamva lemihla ngemihla,

ndahlala ke ndahlala phakathi komnqweno nomnqweno.

II

Hayi, uyolo lwabazingisayo;

uhlala ukwindlela enye ebalulekileyo,

yintoni eyalelwe ikamva lam

Kwakwahlukile: ukuba ngomnye wabo banxibayo

ngokomoya kwabo bathi cwaka

ngokwendlala yelo xesha; ndidiniwe

ngamanye amaxesha, andiyikhanyeli, ngamanye amaxesha: ubungcwele;

Nangona kunjalo, andizange ndibe ngomnye wabo bahlaselayo,

kwabo batshabalalisayo ukuze kukhanye,

uhambo lwam beluhambelana neenkonzo,

ngowona mgangatho uphezulu wonikezelo

oyena ulungileyo kum; Bendingawahoyi amanyala,

ngaphandle, ngokungenakuphepheka, xa uthanda:

Isibhakabhaka saso esibanzi kunye namawa alo nzonzobila.

III

Izolo nje uLauro wayecengceleza,

uAlbéniz, uBach, uTárrega, uDíaz, uRiera,

ngezolo eli lirhamncwa elinobuqhetseba

ngeentsimbi ezibekekileyo, icentaur.

Akuzange kuthathe ixesha elide kwaye wayesele Minotaur

ukubukela i-inki emnyama ivutha umlilo

kwi-labyrinth kwivesi kunye ne-brine

phantsi komngcwabo we-taurus yomqondiso.

Emva phaya kwiminyaka, ihashe

kwindawo yemfazwe ye-chiaroscuro,

kwaye nangona ngamanye amaxesha ndibuya, andisazifumani,

Akunakwenzeka ukuba ndibuye ndizele, ndinyulu.

I-clamp ayindivumeli, i-callus,

amazwi, ubomi, udonga olulandelayo.

"Dimorphism", nguJuan Ortiz

(Borgian Sonnet)

Amaxesha amaninzi ndandihlala ecaleni kukaJudas,

abanye abaninzi, ndandimthengisile ngoKristu,

kwaye nangona izenzo zam zingacwangciswanga,

Iqhekeza umphefumlo ukuzazi, ngaphandle kwamathandabuzo,

nokuqonda iinyaniso ezithile ezikrwada:

lowo nguKayin noAbheli bekwimizimba esele ilungile

ngenxa yobubi. Kwaye nangona kubonakala

ithamsanqa lam, ezinye iindawo zihamba ze:

uloyiko lokuthembela okufanayo

ukuzibona ndingaphakathi kwenye,

nethemba lokulungileyo, nokwazi okubi

kunye nokubaluleka kwayo okubanzi

kwimbali yalo mnombo wetyuwa

nokufikelela okuncinci ezulwini kunye nenzonzobila ebanzi.


Shiya uluvo lwakho

Idilesi yakho ye email aziyi kupapashwa. ezidingekayo ziphawulwe *

*

*

  1. Uxanduva lwedatha: UMiguel Ángel Gatón
  2. Injongo yedatha: Ulawulo lwe-SPAM, ulawulo lwezimvo.
  3. Umthetho: Imvume yakho
  4. Unxibelelwano lwedatha: Idatha ayizukuhanjiswa kubantu besithathu ngaphandle koxanduva lomthetho.
  5. Ukugcinwa kweenkcukacha
  6. Amalungelo: Ngalo naliphi na ixesha unganciphisa, uphinde uphinde ucime ulwazi lwakho.